خبرگزاری مهر-گروه اقتصادی: یک زمانی دانشگاه رفتن جوانان ارزش بالایی محسوب می‌شد، اما امروز به دلیل بالا رفتن تعداد بیکاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی تا 1.2 میلیون نفر، قرار گرفتن مرکز بیکاری در بین جمعیت مدرک به دستان دانشگاهی و تغییر شدید ذائقه آنها نسبت به کار باعث تمایل چشمگیر به مشاغل لوکس و اداری شده و در نقطه مقابل به گفته وزیر کار، کسی نیست 2.5 میلیون شغلی که جامعه آنها را پایین می‌داند را انجام دهد که از جمله آن ناچار شدن برای واردات چوپان از افغانستان است!
به گزارش خبرنگار مهر، طبق اعلام مرکز آمار ایران آخرین تعداد بیکاران کشور در پایان تابستان امسال 2 میلیون و 563 هزارنفر بوده است که دستکم 1 میلیون و 200 هزارنفر از این گروه، افراد تحصیل کرده و دارای مدارک دانشگاهی هستند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز به تازگی تعداد بیکاران کشور را بیش از تعداد اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران دانسته و عنوان داشت: هرچند آمار رسمی بیکاران 3.5 میلیون نفر است اما کارشناسان بازار کار می گویند این تعداد به بیش از 5 مییون نفر بالغ شده است.
روایت‌های گوناگون از تعداد بیکاران
در عین حال، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با هشدار نسبت به قرار گرفتن بازار کار در شرایط بحران بیکاری جوانان گفت: هم اکنون 4.5 میلیون نفر دانشجو در حال تحصیل در دانشگاه های کشور هستند که بزودی فارغ التحصیل و متقاضی شغل خواهند شد.
علی طیب نیا عنوان کرد: اگر نتوانیم درباره اشتغال این گروه ها فکری بکنیم، بزودی با یک موج عظیمی از بیکاری در کشور که حداقل 8 میلیون نفر خواهند بود مواجه می شویم. البته در آمارهای دیگری از مقامات دولتی، تعداد بیکاران در آینده نزدیک تا 10 میلیون نفر نیز تخمین زده شده است.
با این حال، اگر تعداد بیکاران کشور را همان آمار 2.5 میلیونی مرکز آمار ایران بدانیم نیز به دلیل بزرگ بودن نسبت فارغ التحصیلان بیکار کشور به کل بیکاران، مسئله بحران بیکاری در کشور به ویژه برای دانشگاهی ها کاملا جدی است.
به عبارتی هرچقدر دانشگاه ها مدرک جدید فارغ التحصیلی صادر می کنند، از آنسو بر آمار بیکاران افزوده می شود و بازار کار توان تعادل بخشی بین عرضه و تقاضای نیروی کار را ندارد که به خودی خود باعث انباشت تقاضای کار در کشور شده است.
بازار کاری که دیگر توان ندارد
کارشناسان معتقدند در عین حالی که تحصیلات دانشگاهی توانسته است منافعی را با خود برای جامعه به ارمغان بیاورد، از آفت های آن تغییر شدید ذائقه کارجویان است که می توان به قرار گرفتن صدها هزار تقاضای کار در یک مسیر مشخص و تکراری، تمایل روزافزون به مشاغل اداری، دولتی، پشت میزنشینی و لوکس، بی میلی شدید به انجام مشاغل فیزیکی حتی پُردرآمد، رواج این تفکر که انجام برخی مشاغل در شان افراد نیست و موضوعاتی از این دست اشاره کرد.
تحصیلات دانشگاهی باعث شده تا تفکر کارجو نسبت به بازار کار تغییر کند و به گفته مقامات دولتی توقع فرد از اشتغال بالا برود و دیگر هر شغلی را نپسندد تا جایی که افراد بسیار زیادی حاضرند همچنان بیکار بمانند، اما هرگز سراغ برخی مشاغل نروند.
از نکات با اهمیت در بازار کاملا نامتعادل کار ایران، کاهش روزافزون متقاضیان انجام مشاغل ساده و کارگری و افزایش تصاعدی متقاضیان مشاغل مدیریتی و لوکس است. مقامات دولتی معتقدند این نوع نگرش کارجویان نسبت به شغل و همسو شدن بیشتر نگاه های جوانان به کار یکی از مهم ترین دلایل ادامه روند حضور اتباع بیگانه در کشور است و از این طریق، حدود 2 میلیون نفر تبعه خارجی و بیشتر از افغانستان در بازار کار ایران حضوری چند دهه ای را تجربه می کنند.
برخی ترجیح می دهند همچنان بیکار بمانند
در واقع اگر کارجویان ایرانی حاضر می شدند انجام مشاغل گوناگون را بر عهده بگیرند شاید گرایش کارفرمایان به استفاده از نیروی کار ایرانی در برخی مشاغلی که امروز ایرانی ها حاضر به انجام آن نیستند، بالا می رفت و این موضوع زمینه اشتغال درصد قابل توجهی از کارجویان ایرانی را هم فراهم می کرد.
مقامات دولت سابق عنوان می کردند اگر بتوانیم 2 میلیون شغلی که امروز در اختیار اتباع بیگانه است را ساماندهی و در اختیار کارجویان ایرانی قرار دهیم، تقریبا مشکل بیکاری کشور حل می شود.
اما کارشناسان می گویند نکته ای که دولت سابق آن را در مورد ساماندهی اشتغال خارجی های حاضر در ایران در نظر نمی گرفت این بود که آیا کارجویان ایرانی حاضر به انجام آن 2 میلیون شغل و جایگزین شدن با اتباع بیگانه هستند و یا اینکه اصلا آن 2 میلیون فرصت را شغل نمی دانند؟
در اینباره علی ربیعی؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اظهاراتی جالب و در عین حال مهم عنوان کرد: امروز در کشور 2 میلیون و 500 هزار شغل داریم که کسی حاضر نیست در آنها فعالیت کند و این مسئله اتفاق خوبی در بازار کار کشور نیست.
واردات چوپان از افغانستان
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهارداشت: برخی از مشاغل در کشور وجود دارد که تمایل چندانی برای حضور در آنها از سوی جمعیت جویای کار دیده نمی شود و این اتفاق خوبی نیست که به شغل های پایین توجه نمی شود، در حالی که در دنیا همین مشاغل رواج دارند و متاسفانه مشاهده می شود که برخی افراد در خارج به شغل های مختلف مشغول می شوند اما همان شغل را در ایران انجام نمی دهند.
ربیعی به این موضوع نیز اشاره کرد که گرایشات عجیب شغلی جوانان جویای کار در ایران و بی توجهی کامل به برخی مشاغل باعث شده تا حدی که ناچار باشیم برای چوپانی نیز از اتباع افغانی استفاده کنیم و کسی متقاضی انجام آن نباشد.