یک اقتصاددان آمریکایی طی مقاله‌ای تحلیلی با اشاره به 71 مورد حذف صفرها از پول ملی در جهان از نیم قرن گذشته تاکنون نوشت:

این طرح اگر به طور صحیح و در چارچوب یک سلسله اصلاحات مهم اقتصادی انجام شود تورم را مهار می‌کند.
به گزارش فارس، لاینا موسلی استاد دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا طی مقاله‌ای به بررسی و تحلیل موضوع حذف صفر از پول ملی پرداخته است. موسلی در این مقاله با اشاره به پیشینه و تاریخچه حذف صفرها در سطح جهان به ذکر شرایط لازم برای انجام این عمل و نتایج و فواید آن پرداخته است. بر اساس اعتقاد این استاد دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا حذف صفرها به خودی خود نمی‌تواند در مهار تورم مفید باشد و این عمل باید در چارچوب یک سلسله اصلاحات مهم اقتصادی انجام شود. اما در صورت اجرای درست این عمل تورم مهار می‌شود، اعتبار پول ملی افزایش می‌یابد، روحیه ملی ارتقا پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشور افزایش می‌یابد.
71 مورد حذف صفر از سال 1960 تا کنون
به اعتقاد موسلی از سال 1960 تاکنون، در 71 مورد دولت‌های در حال توسعه مجبور شده اند چندین صفر را از پول ملی خود حذف کنند.آخرین نمونه در این زمینه به زیمبابوه مربوط می‌شود که طی آن دولت این کشور 10 صفر از پول ملی این کشور حذف کرد. در ژانویه 2005 نیز، ترکیه لیره جدید را جایگزین لیره قدیم خود کرد. بر این اساس، هر یک‌میلیون لیره قدیم ترکیه به یک لیره جدید تبدیل شد. در ماه جولای همین سال نیز رومانی با حذف چهار صفر واحد پول جدید خود موسوم به لیو را معرفی کرد. در هر دو مورد، دولت‌های ترکیه و رومانی پیام آشکاری را برای مردم و جامعه بین‌الملل فرستادند و آن اینکه سیاست‌های اقتصادی دولت در گذشته اشتباه بوده است.
اگرچه حذف صفر از پول ملی و معرفی پول جدید، بیش از آنکه یک اقدام سیاسی باشد، یک اقدام فنی و کارشناسی است ولی کنترل دولت بر پول ملی نشانه و شاخصه یک دولت ملت مدرن است. دولت‌ها از اواسط قرن نوزدهم کنترل سیاست‌های پولی را به دست گرفتند. امروزه چالش‌های زیادی برای کنترل سیاست‌های پولی وجود دارد. حذف صفر از پول ملی بخشی از بسته اصلاحات اقتصادی و سیاسی به شمار می‌رود، همان طور که این مساله در افغانستان طی اکتبر 2002 اتفاق افتاد. دولت افغانستان با حذف سه صفر از پول خود افغانی جدید را به عنوان پول ملی این کشور معرفی کرد.
حذف صفرها مانع نفوذ ارزهای خارجی
بر اساس این گزارش حذف صفر از پول ملی ابزاری برای حمایت دولت از اقتدار سیاست‌های پولی به شمار می‌رود. اگر مردم اعتماد خود را نسبت به پول ملی از دست بدهند، ارزهای خارجی به خصوص آنها که پرستیژ بیشتری دارد، رواج خواهد یافت. این مساله فشار روانی و اقتصادی زیادی را بر دولت‌ها وارد خواهد کرد. سیاست‌های اقتصادی نه تنها تحت تاثیر بازارهای مالی بین‌المللی قرار دارند بلکه بانک‌های مرکزی خارجی نیز بر سیاست‌های اقتصادی تاثیر خواهند گذاشت.
حذف صفرها مانع از نفوذ ارزهای خارجی و بیگانه در اقتصاد خواهد شد. به عنوان مثال اگر مردم ترکیه نسبت به لیره جدید اعتماد کافی داشته باشند، دیگر از استفاده از یورو و دلار خودداری خواهند کرد. معمولا حذف صفر از پول ملی پس از بحران‌های اقتصادی صورت می‌گیرد و دولت قصد دارد با این اقدام مردم را متقاعد کند که دوران تورم شدید به سر رسیده است. در برخی موارد این سیاست جواب می‌دهد و حذف صفر می‌تواند جلوی افزایش تورم را بگیرد ولی در برخی موارد نیز حذف صفر قادر به کاهش سریع تورم نیست.
آرژانتین و برزیل نمونه‌های بارزی از این مساله در دهه 1980 و اوایل دهه 1990 به شمار می‌روند. هنوز کشورهای زیادی سیاست حذف صفر از پول ملی خود را انتخاب نکرده‌اند، گرچه این کشورها با نرخ تورم بالا روبرو هستند. بی‌ارزش شدن پول ملی در برخی از کشورها، کم‌کم مردم را نسبت به پول آن کشور بی اعتماد می‌کند. در برخی موارد نیز دولت‌ها به تدریج سیاست حذف صفر را اتخاذ کرده‌اند که این مدت زمان ممکن است بیش از ده سال طول بکشد.
به نظر می‌رسد حذف صفر از پول ملی هزینه‌های کمی بر اقتصاد تحمیل کند. این سیاست تنها مستلزم انتشار اسکناس‌های جدید و آگاه کردن مردم و بازارهای مالی نسبت به تغییرات جدید است.
حذف صفرها بدون اصلاحات اقتصادی به مهار تورم کمک نمی‌کند این گزارش با اشاره به تاریخ طولانی حذف صفرها می‌افزاید: در قرن نوزدهم، دولت‌ها وقتی با کمبود طلا و نقره روبه‌رو می‌شدند، ارزش پول ملی خود را تعدیل می‌کردند. طی سال‌های 1960 تاکنون بیش از 70 مورد حذف صفر از پول ملی در کشورهای در حال توسعه انجام شده است. حذف صفر‌ها نیز ابعاد مختلفی داشته است. در این مدت از حذف یک صفر در 14 مورد تا حذف شش صفر در 9 مورد وجود داشته است. میانگین آن حذف سه صفر از پول ملی بوده است.
نوزده کشور در این مدت یک بار اقدام به حذف صفر کرده‌اند و ده کشور نیز دو بار این کار را انجام دادند. آرژانتین چهار بار، یوگسلاوی سابق 5 بار و برزیل نیز شش بار صفر‌های پول ملی خود را حذف کردند. در سال 1992 میلادی بحران‌های اقتصادی در آرژانتین موجب کاهش چشمگیر ارزش پول ملی این کشور و وقوع بحران دلار در این کشور شد.
دولت آرژانتین نیز مجبور شد برای جلوگیری از افزایش شدید تورم، بسته اصلاحات اقتصادی را با اولویت حذف صفر از پول ملی اجرا کند. در برخی از کشورها مثل شیلی و کرواسی، سیاست حذف صفر پس از اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی انجام شده است.
در برخی از کشورها مثل آنگولا، جمهوری کنگو و نیکاراگوئه به‌رغم حذف صفر از پول ملی، تورم همچنان بالا است. بنابراین یکی از مسائلی که حذف صفر از پول ملی را ایجاب می‌کند، افزایش شدید تورم است. در آرژانتین طی سال 1960 میلادی، هر دلار آمریکا در برابر 1100 تا 3500 پزوی آرژانتین مبادله می‌شد.
آرژانتین با حذف دو صفر از پول خود ارزش آن در برابر دلار را افزایش داد. در اوایل دهه 1980 میلادی نیز هر دلار آمریکا در برابر 18000 تا 180000 پزو داد و ستد می‌شد. دولت آرژانتین در سال 1983 چهار صفر از پول خود را حذف کرد. اگر دولت تنها به حذف صفرهای پول ملی اکتفا کند و اصلاحات اقتصادی فراگیر و جامعی را اجرا ننماید، سیاست حذف صفر به تنهایی کارساز نخواهد بود.
حذف صفرها با نگاه به تورم یا ارزش برابری دلار؟
بر اساس آمارهای موجود برخی از کشورهایی که با نرخ تورم بالا روبه‌رو هستند، هنوز اقدامی برای حذف صفرهای پول ملی خود نداشته اند. کشورهایی مثل کامبوج، اکوادور، اندونزی، پاراگوئه در این مدت هیچ اقدامی برای کاهش تورم و افزایش ارزش پول ملی خود در برابر دلار و سایر ارزهای بین‌المللی انجام نداده‌اند. البته به کار بردن شاخص برابری پول ملی هر کشور نسبت به دلار برای توجیه حذف صفر از پول ملی هر کشور همیشه شاخص مناسبی نیست و باید آن را با نرخ تورم مقایسه کرد.
به عنوان مثال، کره جنوبی از سال 1982 تاکنون با نرخ تورم یک رقمی روبه‌رو است، ولی نرخ برابری وون در برابر دلار از اواخر سال 1997 تاکنون چهار رقمی بوده است. در نتیجه سیاست‌گذاران اقتصادی کره در سال 2004 بحث حذف صفر از پول ملی این کشور را مطرح کردند. البته برای کشورهایی که حذف صفر از پول ملی را به عنوان یک استراتژی و آخرین مرحله اجرای اصلاحات اقتصادی در نظر می‌گیرند، اختلافاتی در زمان بندی اجرای این برنامه وجود دارد. به عنوان مثال لهستان طی سال‌های 1989 و 1990 با شدیدترین تورم روبه‌رو شد ولی حذف صفر از پول این کشور تا سال 1995 میلادی انجام نشد. رومانی نیز از اوایل تا اواسط دهه 1990 با فشارهای شدید تورمی روبه‌رو بود حذف صفر از پول این کشور نیز در جولای 2005 اتفاق افتاد.
افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی
این گزارش در ادامه به بررسی انگیزه‌های دولت‌ها از حذف صفرهای پول ملی خود پرداخته است و پرسیده است: به راستی چرا دولت‌ها اقدام به حذف صفرها از پول ملی خود می‌کنند؟ زمانی که ارزش پول به جای طلا و نقره توسط اعتماد عمومی مردم حفظ می‌شود، دولت‌ها مسوولیت سنگینی برای حفظ ارزش و جایگاه پول ملی دارند. یکی از مواردی که موجب حذف صفر پول ملی می‌شود، تورم است. رشد نقدینگی و افزایش عرضه پول موجب رشد تورم می‌شود و دولت می‌تواند با حذف صفر از پول ملی، جلوی افزایش تورم را بگیرد. تلاش برای اصلاح واحد پول ملی و معرفی واحد پول جدید نیز زمینه دیگری برای حذف صفرهای پول ملی است. تعریف واحد پول جدید برای مردم خیلی مشکل است. حذف صفر از پول ملی مکانیسم مناسبی برای تعریف پول ملی جدید است. به عنوان مثال، وقتی دولت از مردم می‌خواهد تا پول‌های قدیمی را ظرف مدت کوتاهی با پول جدید معاوضه کنند، این احتمال وجود دارد که همه پول‌های قدیمی با پول‌های جدید معاوضه نشود.
هم نظام‌های سیاسی دموکراتیک و هم نظام‌های دیکتاتوری دلایل سیاسی برای حذف صفرهای پول ملی دارند. نظام‌های دموکراتیک معمولا برای کاهش نرخ تورم اقدام به حذف صفر می‌کنند. نظام‌های دیکتاتوری نیز معمولا بدون مواجهه با نرخ تورم بالا و تنها برای جلوگیری از گسترش تنش‌های اجتماعی اقدام به حذف صفر از پول ملی می‌کنند. عمل به تعهدات اقتصادی به خصوص دستیابی به نرخ تورم پایین، نقش زیادی در افزایش اعتبار دولت در بین مردم دارد. موفقیت دولت در کاهش نرخ تورم و افزایش رشد اقتصادی، موجب تقویت جایگاه دولت در بازارهای مالی بین‌المللی و تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی خواهد شد. طی سال‌های اخیر، دولت‌ها برای دستیابی به اهداف اقتصادی و عمل به تعهدات خود، بانک‌های مرکزی را مستقل نموده اند. برای کشورهایی که قصد پیوستن به اتحادیه‌های پولی منطقه‌ای را دارند، عمل به تعهدات بین‌المللی بسیار مهم است. در کشورهایی که نرخ تورم شدید و بالا وجود دارد، دولت‌ها برای کسب اعتماد مردم و اعتماد بازارهای بین‌المللی با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند.
بهترین راهکار برای مقابله با تورم فزاینده و اجرای برنامه تثبیت اقتصادی، استقلال بانک مرکزی از دولت و حذف سیاست‌های اقتصادی مزاحم و دست و پاگیر است. حذف صفر پول از دو راه می‌تواند به کاهش تورم و اجرای برنامه‌های تثبیت اقتصادی کمک کند. نخست، حذف صفر پول ملی می‌تواند در انتهای برنامه تثبیت اقتصادی اجرا شود تا به مردم و بنگاه‌های خصوصی این اطمینان داده شود که دوران نرخ تورم بالا گذشته است. حذف صفر پول در این شرایط کاملا سمبلیک و نمادین است؛ چرا که تورم به علت سایر عوامل افزایش یافته است و حذف صفر به تنهایی موجب کاهش تورم نخواهد شد. حذف صفر از پول ملی می‌تواند مستقیما در روند برنامه تثبیت اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد تا انتظارات تورمی مردم تغییر یابد.
استفاده از سیاست حذف صفر از پول ملی، نقش مهمی در ارتقای جایگاه اعتماد عمومی مردم نسبت به دولت‌ها دارد. کاهش نرخ تورم تاثیر زیادی در عملکرد موفق اقتصادی دولت‌ها دارد. علاوه بر این کاهش تورم موجب جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی و جذب بیشتر سرمایه‌های خارجی خواهد شد. جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیشتر موجب تسهیل روند رشد اقتصادی کشورها خواهد شد.
تاثیرات سیاسی حذف صفرها
در نظام‌های سیاسی دموکراتیک، استفاده از حذف صفر پول ملی، می‌تواند تاثیر مهمی در انتخاب مجدد یک حزب داشته باشد. البته حذف صفر از پول ملی می‌تواند تاثیر معکوس داشته باشد و موجب شکست سیاست‌های اقتصادی یک دولت و حزب شود. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پول واسطه مبادلات است که امکان مبادلات در اقتصاد را تسهیل می‌کند. برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که پول نه تنها واسطه مبادلات اقتصادی است بلکه بر هویت ملی شهروندان و اقتدار دولت نیز تاثیر می‌گذارد. بنابراین پول می‌تواند به عنوان ابزاری برای تحکیم هویت ملی و سیاسی ملت‌ها به شمار رود. بنابر این حذف صفر از پول ملی می‌تواند بر دیدگاه شهروندان نسبت به وضعیت اقتصادی و هویت ملی کشورشان تاثیر گذار باشد. اگر شهروندان یک کشور همواره انتظار کاهش ارزش پول ملی خود را داشته باشند، این مساله موجب نگرانی مقام‌های دولتی خواهد شد. دولت باید با حفظ ارزش پول ملی، اعتماد شهروندان خود را نسبت به پول ملی کشور افزایش دهد و مانع از این شود که شهروندان به ارزهای خارجی روی آورند. اگر شهروندان یک کشور به سمت استفاده بیشتر از ارزهای خارجی برای مبادلات روزانه خود حرکت کنند و اعتماد عمومی نسبت به پول ملی در حال کاهش باشد، دولت باید بلافاصله حذف صفر از پول ملی را در دستور کار خود قرار دهد.