استادیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه یزد، گفت: فارغ التحصیلان رشته مدیریت آموزشی برخلاف هدف طراحان این رشته، هیچ جایگاهی در نظام آموزش و پرورش کشور ندارند.

دکتر سید کاظم علومی لنگرودی در گفت‌وگو با خبرنگار صنفی آموزشی خبرگزاری دانشجویان ایران منطقه یزد، با بیان اینکه علم مدیریت آموزش در واقع در رشته علوم تربیتی تبلور پیدا کرد و برای اولین بار در سال 1346 این رشته در دانشگاه تربیت معلم تهران در سطح کارشناسی احداث شد، اظهار کرد: قبل از آن در دانشسراهای عالی و مراکز وابسته به آموزش و پرورش به صورت واحدهای پراکنده درسی یا کارگاه‌های آموزشی به مدیران آموزش داده می‌شد و بعد از آن در سالهای 52 -50 شاهد ظهور کارشناسی ارشد این رشته در دانشگاه تهران بودیم.

وی در ادامه با اشاره به تاریخچه این علم در ایران، گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی رشته علوم تربیتی در گرایش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی توسط کمیته علوم تربیتی شورای عالی برنامه‌ریزی وزارت علوم، طراحی و بازسازی شد و هدف از این رشته تربیت مدیرانی کارآمد و مسلمان برای بخشهای مختلف آموزشی و ستادی آموزش و پرورش تعیین شد. دوره دکترای آن نیز از پس پیروزی انقلاب در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس،‌ شهید بهشتی، شیراز و غیره بوجود آمد.

دکتر علوی لنگرودی علم مدیریت آموزشی را به دلیل سر و کار داشتن با انسان از پیچیده‌ترین نوع مدیریتها دانست و بیان کرد: مطمئنا با بهره‌گیری از افراد دانش‌آموخته این رشته در کادر مدیریتهای آموزشگاهی یا آموزش و پرورش و همچنین در کادر مدیریتهای ستادی این وزارتخانه می توان نقش بسیار موثری در ساماندهی امور آموزشی و هدایت استعددهای دانش آموزان و شکوفا نمودن آنها و کشف توانمندیهای ویژه دانش آموزان و قراردادن آنها در مسیر استعدادهای واقعیشان ایفا کرد و زمینه‌های لازم را برای تربیت نیروی انسای ماهر در بخشهای مختلف را به وجود آورد که این امر مستقیما در روند توسعه کشور به طور عام و در توسعه و رشد آموزش به طور خاص نقش بسزایی می‌تواند داشته باشد.

وی دلیل اندک بودن متقاضیان تحصیل در این رشته را اشتغال‌زا نبودن آن دانست و ادامه داد: این دانش از سوی مسوولین آموزشی و فرهنگی کشور مورد بی توجهی قرار گرفته به گونه‌ای که فارغ التحصیلان این رشته بر خلاف هدف طراحان آن و اهداف اولیه هیچ جایگاهی در نظام آموزش و پرورش کشور ندارند. آمار رسمی از پژوهش‌های حوزه معاونت نیروی انسانی آموزش و پرورش موید این مطلب است که بیش از 92 درصد مدیران آموزش و پرورش داری رشته‌های غیر مدیریتی هستند و این بهترین دلیل برای بی توجهی به این رشته در کشور است.

این استادیار گروه علوم تربیتی با بیان اینکه سر فصلها و دروس این رشته در سال 1363 طراحی و بازسازی شده است و در طی 25 سال گذشته تنها یک یا دو بار تغییراتی جزئی در ساختار برخی از دروس ارائه شده است، ادامه داد: در سال 1378 دروس اصول برنامه ریزی درسی و برنامه‌ریزی آموزشی ضمن خدمت به مجموعه دروس تخصصی این رشته اضافه شده که مطمئنا این تغییرات با توجه به تحولات عظیمی که در سطح این دانش در جهان رخ داده نمی تواند با استانداردهای بین‌المللی انطباق زیادی داشته باشد.

وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که استادان و فرهیختگان دانشگاهی بعضا با مراجعه به سایتهای مختلف و بهره‌گیری از جدیدترین یافته‌های مدیریت آموزشی، آن را در کلاسهای درس برای دانشجویان خود مطرح می سازند که نکته مثبتی است ولی پاسخگوی نیازهای آموزشی این رشته متناسب با تحولات جهانی نیست.

دکتر علوی لنگرودی ادامه داد: ایجاد تغییر و تحول در ساختار دروس و سرفصلهای اصلی این رشته با توجه به تحولات جهانی در این دانش، تلاش برای کاربردی نمودن این رشته به نحوی که فارغ التحصیلان آن بتوانند در آموزش و پرورش استخدام شوند و ایجاد هماهنگی بین وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش در رابطه با تغییرات این رشته را برای شناساندن اهمیت این علم در جامعه موثر دانست.

وی همچنین افزایش سقف واحدهای کاروزی و عملی و فراهم کردن شرایط لازم برای کارورزی مداوم حداقل یکساله دانش‌آموختگان این رشته در آموزشگاهها و سازمانهای آموزش و پرورش به گونه‌ای که منجر به کارگیری آنها در پست‌های مدیریتی شود را از دیگر راهکارهای شناساندن اهمیت علم مدیریت آموزشی در جامعه عنوان کرد.

دکتر علومی گفت: تدوین برنامه زمان بندی ده ساله برای افزایش درصد به کارگیری دانش‌آموختگان این رشته در پستهای مدیریت و آموزشگاهی آموزش و پرورش، تامین و پیش‌بینی اعتبارات لازم برای تغییر و تحولات فوق در آموزش و پرورش برای شناساندن علم مدیریت آموزشی به جامعه موثر است.

این استادیار گروه علوم تربیتی، عقب ماندگی و عدم توجه به علم مدیریت آموزشی را به سه دلیل بی توجهی و کم باوری نسبت به تخصص مدیریت آموزشی در محیطهای آموزشگاهی و فرهنگی، حاکمیت سلیقه‌ها و رابطه‌ها به جای تخصص‌گرایی و ضابطه‌مندی در مسائل آموزشی و تصمیم‌گیریها و بی‌توجهی به نقش دانش مدیریت و دانش‌آموختگان این رشته در فرایند توسعه آموزش و پرورش و توسعه کشور عنوان کرد.

علومی در پایان برای گسترش و استفاده هر چه بهتر از این علم پیشنهاد کرد تا گردهمایی‌ها و همایشهایی با حضور استادان و فرهیختگان دانشگاهی و حوزوی و با مسئولین وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و‌ علوم تشکیل شود و در این همایشها با حضور صاحب‌نظران دانشگاه‌های مختلف کمیته‌های چندگانه‌ای تشکیل شده و پیرامون ایجاد یک تحول نظامدار در دانش مدیریت آموزشی و کاربردی نمودن آن با استفاده از روشهای علمی و با رعایت صبر و حوصله تصمیمات لازم اتخاذ شود.

کارشناس ارشد مدیریت آموزشی:

باید به علم مدیریت آموزشی فرصت داد تا بتواند قابلیتهای خود را نشان دهد

همچنین زندوانیان کارشناس ارشد مدیریت آموزشی در این رابطه، گفت: تئوری‌های مدیریت به غنای پژوهشهای آموزشی بسیار کمک کرده است، ولی متاسفانه در نظام آموزشی ایران درصد کمی از افراد دارای مدرک مدیریت آموزشی، فرصت مدیریت مدرسه و یا مدیریت در نظام آموزش و پرورش را به دست می‌آورند.

وی با اشاره به تاریخچه علم مدیریت آموزشی در کشور اظهار داشت: این علم با دکتر محمدعلی توسی در کشور آغاز به فعالیت کرد و در ادامه کسانی همچون دکتر علاقه‌بند، دکتر نائلی و غیره با تالیفات مختلف این علم را در کشور توسعه دادند.

وی گفت: نگاه ما این است که در آینده آگاهی مردم نسبت به این علم افزایش یابد.

این مدرس دانشگاه یزد در ادامه در خصوص آگاهی مسئولین از علم مدیریت آموزشی، گفت: تنها، مسئولینی که در رشته علوم تربیتی تحصیل کرده‌اند، شناخت درستی از علم مدیریت آموزشی دارند.

زندوانیان تصریح کرد: ‌علم مدیریت آموزشی در کشور ما به دلیل وجود امکانات ارتباطی و اطلاعاتی، همگام با دنیا پیش می‌رود.

وی در خصوص شناسایی اهمیت این علم در جامعه اظهار کرد: در این خصوص بهتر است دانشجویان و فارغ‌التحصیلان مدیریت آموزشی در بدنه مدیریتی، کاری را انجام دهند که آموزش دیده‌اند.

این کارشناس ارشد مدیریت آموزشی در پایان با بیان اینکه باید در خصوص دلایل عدم توجه به این علم در کشور پژوهشی انجام شود، تصریح کرد:‌ باید به علم مدیریت آموزشی فرصت داد تا بتواند قابلیتهای خود را نشان دهد