نشریه فوربس در تحلیل جدیدی با اشاره به اینکه شاید پرداختن به موضوع اقتصاد ایران درتیتر اخبار جهان متوقف شود اما شتاب رشد این اقتصاد از حرکت بازنخواهد ایستاد، به هفت ویژگی اقتصاد کشورمان پرداخت که به مدد آنها میتواند به یک نیروگاه کارآفرینی در جهان تبدیل شود.فوربس به نقل از بانک جهانی نوشته است اقتصاد 400 میلیارد دلاری ایران که دومین اقتصاد بزرگ خاورمیانه پس از عربستانسعودی است، در سال آینده میلادی رشدی 7 درصدی را تجربه خواهد کرد. فوربس نوشت: فقط تصور کنید این رشد اقتصادی در پیوند با یک نظام آموزش عالی که سالانه 233،000 دانشمند و مهندس تربیت میکند و در فضایی که به تازگی با بخش اعظم اقتصاد جهانی مرتبط شده است، چه ثمراتی میتواند داشته باشد. اگر مانع خاصی وجود نداشته باشد، حاصل، چیزی نخواهد بود جز هزاران استارتآپ و بنگاه اقتصادی کوچک. فوربس با اشاره به اینکه فضای کسب و کار در ایران هنوز با موانع بزرگی روبهرو است نوشت این موضوع که آیا کسب و کارها در این کشور به شکوفایی خواهند رسید یا نه به این بستگی دارد که سیاستهای دولت تا چه حد از آنها حمایت کند و اینکه آیا ناآرامیهای ژئوپلیتیک در رشد اقتصادی خللی وارد خواهد کرد یا نه. معمولا آزادی اقتصادی و آزادی فردی دست در دست هم رشد میکنند.
با وجود همه اینها هفت دلیل وجود دارد که در ایران نسل جدیدی از شرکتهای دارای رشد سریع متولد شوند.
1- اندازه اقتصاد ایران و برداشته شدن تحریمهای جهانی: ایران دارای جمعیتی حدود 80 میلیون نفر و ظرفیت تولیدی غیرقابل رقابت در سطح خاورمیانه است. نفت و گاز در حدود تنها 10 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل میدهند و این بهآن معناست که این کشور زمینههای متنوعی برای رشد دارد. اغلب تحریمهای آمریکا هنوز پابرجاست و به همین دلیل قراردادهای مهمی با آمریکاییها منعقد نخواهد شد اما سرمایهها از سوی شرکتهای اروپایی و آسیایی به سوی ایران در حال سرازیر شدن هستند.
2- جمعیت دارای تحصیلات عالی ایران: حدود 4/ 9 درصد جمعیت ایران دارای تحصیلات دانشگاهی است یعنی در حدود 5/ 7 میلیون نفر به دانشگاه رفتهاند. نادره شاملو، مشاور ارشد سابق بانک جهانی در نشست اخیری که در واشنگتن برای بررسی آینده ایران برپا شد و نشست شورای آتلانتیک نام داشت، گفت که جمعیت دارای تحصیلات دانشگاهی ایران به اندازه جمعیت اردن یا رژیم صهیونیستی است.
3- قدرتهای خاص ایران در زمینه فناوری: ایران ماوای دانشگاهی است که به «امآیتی» ایران مشهور است. چند ماه پیش در قاهره یک فعال اقتصادی نانوتکنولوژی ایران را بهعنوان حوزهای مناسب برای رشد معرفی کرد.
4- شکلگیری روابط بین مجامع کارآفرینی ایران و آمریکا بهرغم تحریمهای آمریکا: لیلی صرافان، یک شهروند ایرانی- آمریکایی و یکی از موسسان شرکت هومکر اسیستنس در نشست شورای آتلانتیک درباره کنفرانسهای ایبریج و تداکس کیش با حضور کارآفرینان ایرانی که در جزیره کیش ایران برگزار شد، صحبت کرد. وی گفت، گرچه شهروندان آمریکایی بهطور رسمی نمیتوانند با ایرانیها کار کنند، اما میتوانند در حوزه کارآفرینی با ایران ارتباط برقرار کنند. وی با اشاره به اینکه محدودیتهای ویزا برای ارتباط کارآفرینان آمریکایی و ایرانی حتی برای ورود به اروپا یک مشکل است، افزود: وقتی قرار باشد گروهی سازماندهی شده از شرکتها با هم همکاری کنند، نخستین گام باید رفع کامل تحریمها باشد.
5- روند فعلی نوسازی زیرساختها در ایران: در نشست شورای آتلانتیک، شاملو گفت، در سفری که در ماه ژانویه به ایران داشته، «برخی از افراد فعال در بخش مخابرات به ما گفتند که این بخش بهصورت بنیادین در حال تجدید ساختار است.»
6- سرعت بیش از انتظار تغییرات در ایران: کریستوفر شرودر، سرمایهگذار مستقر در آمریکا و نویسنده کتاب «ظهور استارتآپها» درباره 2 سفری که به ایران داشته میگوید: «من در سفر اولم به ایران دسترسی خیلی کمی به نسل سوم و چهارم اینترنت تلفن همراه داشتم. مردم به من میگفتند تغییرات در راه است. یک سال بعد وقتی من به ایران برگشتم اینترنت تلفن همراه 20 میلیون مشترک داشت.» یکی از عناصر اصلی یک اقتصاد کارآفرین روند سریع تغییرات است و اینکه سرعت این تغییرات در طول زمان افزایش مییابد.
7- اوجگیری بخش استارتآپهای ایران: پیش از این در آمریکا بسیاری از صنایع تحتتاثیر تحولات تکنولوژیک قرار گرفتهاند. کارآفرینان با ایدههایی جدید جلو میآیند و امیدوارند بتوانند بازاری برای خود بیابند. سفریان میگوید، در ایران کارآفرینان جوان با مسائلی واقعی نظیر آلودگی هوا، تغییرات آب و هوایی یا تغییرات اجتماعی، سیاسی مواجهند.
وی افزود: در کنفرانس تداکس کیش ما کارگاههای استارت آپی داشتیم که در آنها کارآفرینان ایدههای خود را به آنجا میآوردند. مساله ارزش معاملاتی شرکت من نبود، بلکه این بود که من چگونه میتوانم نقشی در پیشرفت کشورم ایفا کنم.»