قاچاق کالا به عنوان یک پدیده نامطلوب اقتصادی و معضلی اجتماعی- فرهنگی در سطح ملی ابعاد مختلفی به خود گرفته ، عوامل متعددی در شکل گیری آن دخیل اند و این در حالی است که در واکاوی مساله قاچاق کالا و علل و عوامل موثر بر آن پژوهش های چندانی صورت نگرفته است و بیشتر مطالعات انجام شده به بررسی های اقتصادی و جنبه های پولی و مالی آن پرداخته اند که بی تردید گام نخست در رفع و مبارزه با این پدیده شناسایی عوامل موثر بر آن است. با توجه به موضوع تحقیق، اهداف و ماهیت آن که عمدتا کیفی می باشد ، روش انجام این پژوهش از نوع کیفی مناسب تشخیص داده شد. جامعه پژوهش شامل 10 نفر از مدیران واحدهای تولیدی که قاچاق بر زندگی آنها اثر گذاشته و نیز به جهت تکمیل اطلاعات با افراد مطلع در زمینه قاچاق شامل مدیران و کارکنان گمرک مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته انجام گردید. در تجزیه و تحلیل یافته های بدست آمده به روش کلایزی تعداد 29 دسته هم مفهوم که بیان کننده عوامل موثر بر گسترش قاچاق در شهرستان یزد می باشند، بدست آمد که در نهایت با جمع بندی و خلاصه سازی مفاهیم در سه سطح ، پیامدهای ناشی از این پدیده از سه بعد اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.