مزیت سنجی تولیدی، یکی از شاخه های علم اقتصاد است که ارتباط تنگاتنگ با نظریه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد. به لحاظ اقتصاد خرد، صاحبان بنگاه های اقتصادی تلاش می کنند مکانی را برای فعالیت خود انتخاب کنند که دارای بیشترین مزیت (بیشترین سود) باشد. از جهت اقتصاد کلان نیز تعیین مزیت های منطقه ای برای استفاده بهینه از منابع اقتصاد و وصول به سطح بالاتر رشد، توسعه و رفاه اقتصادی، امری دارای اهمیت است. در تحقیق حاضر، به رتبه بندی استان های کشور به لحاظ میزان مزیت جهت توسعه صنعت لبنیات پرداخته شده است. به این منظور ابتدا به بررسی نظری تئوری ها و مدل های مزیت سنجی و عوامل مؤثر بر ان پرداخته شد. در ادامه و با توجه به تعدد عوامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه این صنعت، مدل های تصمیم گیری جند معیاره مورد تجزیه و تحلیل و ازیابی قرار گرفتند که از میان آن ها، دو مدل (تاکسونومی عددی وزنی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی) جهت تعیین میزان مزیت استان های مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدند. سپس با گردآوری داده های موردنیاز و نیز تعیین ضریب اهمیت هر یک از عوامل مؤثر بر تعیین مزیت صنعت لبنیات (با نظرسنجی از متخصصین صنعت موردنظر از استان های مختلف کشور) مدل های موردنظر اجرا و نتایج آن بررسی شدند. نتایج این پژوهش نشان می دهد استان تهران و پس از آن استان های اصفهان، قم، قزوین، گیلان و خوزستان دارای بیشترین مزیت در توسعه صنعت لبنیات هستند. همچنین ضریب همبستگی رتبه های استان ها در دو روش تاکسونومی عددی وزنی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی، 0.93 به دست آمد که نشان دهنده قابلیت بالای جانشینی این دو روش است. در واقع این دو روش، با درجه اطمینان بالایی یکدیگر را تأیید می کنند.