هدف اصلی مقاله حاضر بررسی عوامل کوتاه مدت و بلند مدت تعیین کننده نرخ واقعی ارز در ایران می باشد و در آن به طور مختصر مفاهیم و روشهای اندازه گیری نرخ واقعی ارز در قالب مفاهیم داخلی و خارجی بیان شده و مروری بر مطالعات تجربی انجام شده بر روی نرخ واقعی ارز در داخل و خارج از ایران انجام گرفته است. این مقاله به ارائه مدلی جهت مشخص نمودن عوامل تعیین کننده نرخ واقعی تعادلی ارز می پردازد. سپس نرخ واقعی داخلی ارز برای ایران طی سالهای 79-1350 محاسبه شده که این محاسبه در چارچوب سه کالایی، براساس قیمت های داخلی (شامل مالیات) و با استفاده از روش مبتنی بر مخارج صورت گرفته است. به منظور بررسی روابط بلند مدت بین متغیرها، از روشهای رگرسیونی مربوط به سریهای زمانی و تحلیل های هم انباشتگی استفاده شده است. جهت تخمین روابط بلند مدت بین متغیرها از آزمون انگل - گرنجر، الگوی خود رگرسیون برداری و همجمعی به روش جوهانسن و نیز از الگوی خود رگرسیون با وقفه توزیعی (ARDL) استفاده شده و روابط کوتاه مدت با استفاده از مکانیزم تصحیح خطای برداری (VECM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از تخمین معادلات چنین نتیجه گیری می شود که در بلند مدت نرخ واقعی ارز برای واردات با رابطه مبادله، سهم سرمایه گذاری، ذخایر بانک مرکزی و درجه باز بودن اقتصاد رابطه منفی و با مخارج مصرفی دولت رابطه مثبت دارد. همچنین نرخ واقعی ارز برای صادرات در بلند مدت با رابطه مبادله و مخارج دولت رابطه مثبت و با ذخایر بانک مرکزی و عرضه حقیقی پول رابطه منفی دارد. در نهایت میزان انحراف نرخ ارز از مسیر تعادلی آن در ایران طی سالهای 79-1350 محاسبه شده است.