بررسی در ادبیات موضوع ارزیابی جذابیت بازارهای بین المللی ارائه شده به وسیله صاحبنظران و همچنین تجارب عملی انجام شده در ایران نشانگر آن است که به طور کلی دو رویکرد مختلف برای انتخاب بازارهای خارجی پیشنهاد شده است: رویکرد گسترش و رویکرد قاعده مند. بنگاههایی که از رویکرد گسترش استفاده می کنند، بتدریج و از طریق بازارهایی که از لحاظ فرهنگی و جغرافیایی مشابه بازار محلی است، وارد بازار بین المللی می شوند. اما در رویکرد قاعده مند، روش منظمی برای انتخاب بازار جهانی به کار گرفته می شود و از یک مجموعه از معیارها برای تعیین بازارهای مناسب استفاده می شود.اهمیت و نیاز به ارزیابی و انتخاب نظام مند بازارهای هدف به وسیله بسیاری از محققان مورد توجه قرار گرفته و مدلهایی برای ارزیابی و انتخاب بازارهای خارجی پیشنهاد شده است. اما مدلهای ارائه شده منطبق با واقعیت و فرایند تصمیم گیری صادرکنندگان نبوده است و از جامع بودن لازم برخوردار نمی باشند؛ بعلاوه، گامهای مؤثری در جهت هوشمندسازی مدلهای ارائه شده نیز برداشته نشده است. بر این اساس، در این مقاله پس از ارائه یک مدل مفهومی جامع منطبق با فرایند تصمیم گیری صادرکنندگان که شامل جذابیت تقاضا، جذابیت دسترسی، جذابیت تطبیق و جذابیت رقابت می باشد، جذابیت بازارهای بین المللی ارزیابی می شود. در خاتمه نیز یک مدل هوشمند فازی بر اساس مدل مفهومی تایید شده ارائه خواهد شد که امکان پیش بینی و تصمیم سازی برای صادرکنندگان را فراهم می آورد.